Zaovine se nalaze u Zapadnoj Srbiji u opštini Bajina Bašta. Predstavljaju šumovito područje brdsko-planinskog karaktera koje obuhvata naselje Zaovine sa 28 zaseoka, jezero Zaovine i kanjon Belog Rzava „Sklopovi“.
Nalazi se u južnom delu planine Tare u prostornoj predeonoj celini poznatoj kao „Ravna Tara“. U geomorfološkom smislu predstavlja prirodnu sponu planine Tare sa Zlatiborskim masivom i Mokrogorskom kotlinom. Obuhvata površinu od 5.593,61 ha i deo je Nacionalnog parka TARA.
Zaovine su čuvene kao mesto na kojem je otkriven živi fosil biljnog sveta, Pančićeva omorika, u zaseoku Đurići 1875. godine od strane našeg čuvenog botaničara Josifa Pančića.
Ovaj kraj je bogat i značajnim kulturnim ostacima iz našeg srednjeg veka. U dolini reke Beli Rzav na lokalitetu Luke nalazi se atraktivni spomenik prirode, geomorfolološka atrakcija – Ravna stena ili Grad. Na ovoj ravnoj steni u srednjem veku se nalazilo srednjevekovno utvrđenje, a nešto kasnije i utočište legendarnog Kostreš harambaše. Postoje samo dva ulaza i to na jugozapadnoj strani kroz pećinu i na severnoj strani koji je isklesan u steni.
Na Gradu se gnezdi sivi soko prirodna retkost Balkana i raste retka vrsta žute perunike. Ovaj ostatak iz vremena Panonskog mora veoma je vredna turistička atrakcija i iz razloga što se nalazi u blizini zaovljanskih jezera i mesta gde je pronađena Pančićeva omorika. U zaseoku Đurići 1875. godine čuveni botaničar Josif Pančić otkriva novu „felu“, endemoreliktnu vrstu četinara kojoj daje naziv Pančićeva omorika (Picea omorika).
Tu je i mesto Crkvine u podnožju Grada i ostaci srednjovekovne crkve bazilike. A izletnički vidikovci (Zmajevac, Bela Voda i Gavran) pružiće vam mesto za opuštanje i relaksaciju kakvu još niste doživeli.
Deo kulturne baštine ovog kraja su i objekti narodnog graditeljstva, kao materijalno svedočanstvo narodne neimarske veštine: starovlaška brvnara i pomoćni objekti okućnice; objekti koji su sezonski služili za smeštaj čobana – bačije.
Na ovim prostorima vekovnu tradiciju ima stočarstvo – meso, mleko, sir, kajmak, koji se tu proizvode, predstavljaju najkvalitetnije namirnice koje možemo naći na domaćem tržištu. Uživaćete u mirisima i ukusima ovog kraja.
Zaovine su idealno mesto za sportove na vodi, pecanje, orijentaciju, ishranu u prirodi…
Jezera u Zaovinama posebna su prirodna lepota
Izgradnjom brane Lazići, na reci Beli rzav formirano je jezero koje se zvezdasto razliva u najnižim delovima sela Zaovine. Brana je visoka 130m a najveća dubina jezera je 80 m. Idealno je za kupanje, ali i ribolov. U akumulacijama evidentirano je 14 vrsta riba, predstavnika 6 familija: potočna pastrmka, kalifornijska pastrmka, skobalj, klen, mrena i dr.
Postoji i nekoliko značajnih prirodnih plodišta od kojih se izdvajaju Zmajevački i Popovića potok, kao i na delu Belog Rzava, nizvodno od akumulacije „Spajići“.
Na jezeru se nalazi i veliki ribnjak pastrmke u vlasništvu Nacionalnog parka ”Tara”.
Jezero Spajići nalazi se u mestu Đurići, ispod velikog jezera, prvo skretanje pre brane Lazići na putu Mitrovac – Zaovine. Idealno je mesto za piknik.
Na Zaovinama je zabeleženo oko 50 odsto flore cele planine Tare, odnosno oko 15 odsto flore Srbije. Na ovom području do sada je utvrđeno prisustvo oko 600 biljnih vrsta, od kojih je 15 zaštićeno kao prirodne retkosti kao npr. runolist.
Ovaj fantastičan video odvešće vas pravo u zaovljansku avanturu!
Izvor: tara-planina
