“Ja sam se u Srbiji rodio i uzrastao, i zato mi se čini da na svijetu nema ljepše zemlje od Srbije ni ljepšeg mesta od Tršića.“
Vuk Stefanović Karadžić
U cilju negovanja uspomene na život i delo reformatora srpskog jezika Vuka Stefanovića Karadžića nastala je i održala se sada već najstarija i najmasovnija kulturna manifestacija u Srbiji – Vukov sabor. Prvi Vukov sabor je održan 1933. i od tada nije održan jedino 1941. i 1944. za vreme Drugog svetskog rata. O njegovom nacionalnom značaju govori podatak da je 2012. godine upisan i u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.
Ove godine na Saboru proslavlja se jubilej – navršava se 230 godina od rođenja našeg reformatora Vuka Stefanovića Karadžića! Njemu se udružuje još jedan važan jubilej za srpsku kulturu, pismenost i pravoslavlje – sedam vekova manastira Tronoše, mesta ranog Vukovog školovanja!
Kako je već tradicija da se centralni program održava u septembru u Vukovom rodnom mestu Tršiću kod Loznice, a da se deo programa realizuje u Loznici, Beogradu i obližnjem manastiru Tronoša, svečanost se u subotu 16. septembra planira u samom manastiru Tronoši, a dan kasnije, 17. septembra, u Vukovom rodnom mestu održava se završna svečanost manifestacije Vukov sabor.
Vukov sabor traje nedelju dana i sastoji se iz predsaborskih dana i završne svečanosti. Završna svečanost Sabora održava se u Tršiću, svakog septembra u nedelju pred Malu gospojinu, kada „u Jadru nema ni jednog vašara“. Centralna manifestacija se održava na saborištu, otvorenoj pozornici u Tršiću, i tradicionalno počinje izvođenjem „Himne Vuku“ Stevana Mokranjca i podizanjem zastave sabora. Nastupaju brojni folklorni ansambli, sluša se saborski govor, a u sklopu predsaborskih dana posećuju se tematske izložbe, pozorišne predstave, koncerti, književne i filmske večeri, promocije knjiga i slične priredbe.
Vuk Stefanović Karadžić, reformator srpskog jezika, kao dečak je učio i jedno vreme boravio u manastiru Tronoša. Manastir se nalazi 17 km od Loznice, na putu za Valjevo i posvećen je Vavedenju Presvete Bogorodice. Po predanju, osnivanje manastira se vezuje za 1317. godinu, a zadužbina je kralja Dragutina i njegove žene Kataline. Čuveni Tronoški rodoslov – najznačajniji književni spomenik iz druge polovine XVIII veka, nastao je upravo u ovom manastiru, kao istorijski spis o tragičnoj sudbini srpske države i njenih vladara, a danas se nalazi u Beču. Manastirski kompleks od Drugog svetskog rata čine: crkva, novi konak sa prostranom trpezarijom, izložbeni prostor i Muzej ranog Vukovog školovanja. Od 2001. godine manastir je ženski.
Opanak
