Svetski dan poezije, koji je 1999. godine pod sloganom “Dijalog među civilizacijama posredstvom poezije” uspostavio Unesko, tradicionalno se obeležava i u Srbiji 21. marta.
“Svrha proglašenja Svetskog dana poezije jeste doprinos promociji čitanja, pisanja, objavljivanja i učenja poezije u čitavom svetu, kao i podsticanje nacionalnih, regionalnih i internacionalnih poetskih pokreta”, obrazložio je Unesko svoju odluku 1999. godine.
Tim povodom naš portal obeležava i slavi sa vama, našim čitaocima, današnji dan kao podsetnik na naše prve, narodne pesme, na kojima se razvila čitava nacionalna poezija.
Lirska poezija je po postanku najstarija pesnička vrsta, nastala još u sedmom veku pre nove ere, i kasnije dobila ime po instrumentu liri uz koju se pevala. Kako je jedna od njenih najvećih odlika upravo pevljivost, nije čudno što su i mnogi kasniji veliki pesnici sami pisali muziku za svoje stihove. Tako su komponovane i mnoge srpske pesme Radičevića, Jakšića, Zmaja, Šantića, Disa, Rakića, Antića, Desake Maksimović… kasnije Duška Trifunovića i ostalih pesnika do dana današnjeg.
Tako je i celokupna srpska usmena lirika opstala zahvaljujući pevanju. Ona peva o ljubavi, smrti, zavičaju, prolaznosti, pravdi, istini, lepoti, stvaranju… U njenoj suštini je osećajnost. Jedna od naših najlepših usmenih lirskih pesama upravo to i dokazuje –
Motiv ljubavnog sastanka, devojačke lepote i njenog pretvaranja u zvezdu Danicu jedan je od najčešćih motiva naše narodne ljubavne lirike.
SUNCE SE DJEVOJKOM ŽENI
Djevojka je suncu govorila:
“Jarko sunce, ljepša sam od tebe!
Ako li se tome ne vjeruješ,
ti izađi na to ravno nebo,
ja ću izić za goru na vodu.”
Kada jutro vedro osvanulo,
izlazilo na nebo sunašce,
a djevojka za goru na vodu.
Ugleda je lijepo sunašce,
ugleda je kroz jelovo granje:
kol’ko se je ašik učinilo,
triput je se sunce zaigralo,
pa odvuče lijepu djevojku,
da je uzme sebi za ljubovcu, —
od nje posta zvijezda Danica.
PROČITAJTE JOŠ: ZNATE LI KOJA JE PRVA SRPSKA EPSKA PESMA: Postojbina joj je Smederevo, a zapisana je čak u Italiji
