Odmah nakon Majskog prevrata i dolaska na presto 1903. Petar I Karađorđević je izabrao mesto za dinastičku zadužbinu, crkvu – mauzolej, na vrhu Oplenca. Crkva Svetog Đorđa na Oplencu građena je kao hram i mauzolej vladarske porodice Karađorđević. 1. maja 1910. godine započeta je gradnja crkve, prema planovima Koste J. Jovanovića.
Ona dominira krajolikom u koji se uklapa kako prefinjenim izgledom tako i materijalom od kog je sačinjena, a belina mermera u kontrastu sa zelenilom šuma oko nje predstavlja savršeni sklad.
Samu gradnju crkve prekidali su prvo Balkanski, a zatim i Prvi svetski rat, te je kralj Petar I umro 1921. ne dovršivši svoju zadužbinu. Zamisao je bila da se na zidove crkve uklešu imena svih stradalih vojnika u Balkanskim ratovima, ali, kako je nedugo zatim u Prvom svetskom ratu Srbija izgubila preko 350.000 vojnika, od te ideje se moralo odustati.
Kada je Austrougarska okupirala Srbiju, pred zimu 1915. godine, crkva je bila izložena brutalnom pljačkanju – skinut je i odnet bakarni pokrivač sa kubeta i krovova, kao i bakarna ukrasna oplata sa portala. Nestali su i gromobran, zvona. Polupani su mnogi prozori, mermerni stubići i ornamenti. Pod izgovorom da tu može biti sklonjena važna arhiva, okupatori su oskrnavili grobove u kripti.
U crkvi se posebno ističe mozaik od 725 slikanih kompozicija (513 u hramu i 212 u kripti), na kojima se nalazi 1.500 figura. Ukupna površina mozaika je 3.500 metara kvadratnih, sa 40 miliona raznobojnih staklenih kockica, koje imaju 15.000 raznih nijansi boja.
U ovoj monumentalnoj petokupolnoj građevini dominira i impozantan svećnjak. Svećnjak se spušta iz naosa centralnog kubeta. Napravljen je od prikupljenog pa pretopljenog pobedničkog oružja sa proboja Solunskog fronta. Kada se malo bolje pogleda vidi se da ima formu krune srpskih srednjevekovnih vladara. Nalazi se sa unutrašnje strane i okrenuta je na dole, što simbolično predstavlja tugu za izgubljenim srpskim carstvom u bici na polju Kosovu 1389. godine protiv Otomanskog carstva. Svećnjak ima prečnik 9 metara i sa nosačima i držačima teži 3 i po tone, a u sebi nosi simbole i pobede i poraza. Od istog materijala kao svećnjak na nosećim stubovima urađeni su držači za zastave, kandila iznad sarkofaga i oplata za vrata.
srbijuvolimo.rs, opanak
