Na jugu srpske Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, na severoistočnim padinama Šar-planine, sa obe strane gornjeg toka reke Lepenac i Gotovuške reke nalazi se varošica Gotovuša.
Ime je dobila po razrađenim poljima koja su naselili preci današnjih stanovnika.
Gotovuša danas broji 1.300 stanovnika srpske nacionalnosti.
Brojna arheološka istraživanja na teritoriji Gotovuše dokazala su da je na ovoj teritoriji hiljadama godina unazad bilo naselja.
O tome svedoče ostaci utvrđenja Gradište, za koje se smatra da je nekada bilo naselje koje je imalo vodovod i kanalizaciju, a skoro je pronađen i mozaik stare crkve iz 7. veka naše ere.
Najveći procavt Gotovuša je doživela upravo u vreme cara Dušana, kada se njen naziv prvi put i spominje u jednoj od Dušanovih povelja.
U to vreme, upravo kroz ovo mesto prolazio je karavanski put, koji je povezivao carski Prizren i Skoplje.
Zbog karavanskog druma veliki broj trgovaca prolazio je kroz Gotovušu. Trgovci su meštanima prodavali ribu i maslinovo ulje, a za uzvrat su dobijali vino i vinovu lozu.
Srpski srednjovekovni vladari imali su svoje posede u Gotovuši, o čemu najbolje svedoče narodne pesme i sačuvana imena nekih predela kao što su “Careve livade“ i „Careva glava“.
U samoj varošici nalaze se i dve crkve: crkva Presvete Bogorodice iz 14. veka i crkva Svetog Spasa iz 16. veka.
Crkve su pod zaštitom Republičkog zavoda za kulturu Srbije.
U popisu iz 1455. godine, Gotovuša se beležila kao teritorija Vuka Brankovića. Imala je 79 domaćinstava.
Pod Turke Gostuša je pala tek 66 godina nakon bitke na Kosovu.
I pored viševekovnog ropstva i velikig migracija, meštani Gotovuše uspeli su da sačuvaju srpsku veru i narodne običaje na tim prostorima.
Od Turaka Gotovuša je oslobođena 1912. godine, a srpsku pobedu narod je proslavio uz crkvena zvona.
Jedan od najučenijih ljudi, čije se ime i danas pamti, bio je učitelj Rajko Urošević. On je osnovao prvu školu u ovom mestu 1897. godine, koja i danas nosi njegovo ime.
Njegov prosvećivački rad nije se zaustavljao samo na obrazovanju dece u školi, već je učio narod gajenju i kalemljenju voća, gajenju pčela, bio je savetnik u seoskim i pravnim poslovima, razvijao dobre odnose među ljudima, pomagao u lečenju meštana narodnim lekovima.
Simbol i zaštitnik Gotovuše je krst visok 6 metara koji se nalazi na uzvišenju Čuka.
O tome kako se taj krst našao tu i kako je postao simbol ovog mesta svedoči jedna legenda.
Naime, kaže se da su se u jednom periodu u Gotovuši rađala zdrava deca, koja bi se kasnije razboljevala. Kako bi prekinuli ovu nesreću, meštani su odlučili da potraže savet od sveštenika.
Legenda dalje glasi da im je sveštenik rekao da upregnu dva vola blizanca koja će vući plug i da na mestu gde budu zaorali tu i završe krug, da izoru brazdu oko celog cela i da u centru kruga naprave krst.
Meštani su poslušali sveštenika, te su od kamena, koji su dovlačili iz reke podigli krst.
Tako je krst sačuvao Gotovušu i njenu decu u njoj.
I danas, krst je simbol i zaštitni znak Gotovuše, a ovo mesto svojevrsni je simbol opstanka Srba na svojim vekovnim ognjištima, Kosovu i Metohiji.
