Resavska Sveta gora: Pravi raj za vernike i verski turizam

RESAVSKA SVETA GORA pravi je raj za sve vernike i ljubitelje manastira

Resavska Sveta gora jedna je od najposećenijih destinacija u Svilajncu zbog mnoštva srednjevekovnih manastira koji svedoče o izrazitoj duhovnosti na ovom prostoru vekovima unazad.

Zbog mnoštva manastira na malom prostoru, deo desne obale Velike Morave na putu ka Despotovcu od davnina je nazivan „Resavska Sveta Gora“. Po predanjima tih zadužbina je nekada bilo dvanaest, ali se do danas očuvalo nekoliko manastira. Kao i mnogi srednjevekovni manastiri Srbije i ovi su više puta skrnavljeni, ali na njihovim ruševinama narod se molio i podizao nove, tako da su preživeli ropstvo, ratove i nebrigu prošlih vremena. Čak ni siromaštvo nije smetalo njihovom vaskrsenju, naprotiv.

Predstavljamo vam šest manastira Resavske Svete gore koje svaki vernik treba da poseti

1.Miljkov manastir

Miljkov Manastir prvi put se pominje u turskom popisu iz 1467. godine kao crkva Vavedenje presvete Bogorodice. Ranije se zvao Bukovica, po selu koje je tu nekda postojalo, a današnje ime dobio je po svom dobrotvoru, trgovcu knezu Miljku Tomiću, koji je na temeljima stare crkve podigao novu 1787. godine. On je bio i jedan od najvažnijih saradnika Karađorđa u borbi protiv Turaka. Manastir je imao važnu ulogu u vreme Prvog srpskog ustanka zbog svog položaja u blizini skele na Moravi kuda je prenošeno oružje i municija, a u manastiru su se tajno sastajali ustanici iz Resave i Šumadije. Zvono iz Miljkova je verovatno bilo prvo zvono koje je zazvonilo u oslobođenoj Srbiji 1830. godine. Odneto je u Kragujevac, a potom u Ravanicu gde se i danas nalazi. Na njemu postoji natpis: Liveno za vlade vrhovnog vožda naroda srpskog Georgija Petroviča i bilo je poklon Miljkovu za pruženu pomoć u organizaciji Ustanka.

U Minjkovu se nalazi kopija čudotvorne ikone Bogorodice Ahtirske, najpoznatije ruske ikone, koju su ruski monasi ostavili za sobom prilikom napuštanja ovog manastira.

Svoj današnji izgled sa crkvom i dva konaka manastir je dobio 1856. godine. Crkva je sazidana od kamena sa tlocrtom u obliku trolista, a iznutra oslikana živim bojama najvećim delom rukom monaha Nauma (Andrića) 1967/1968. godine. Živopis obuhvata kopije najlepših srednjevekovnih fresaka. U porti manastira sahranjen je ruski iguman Amvrosije Kurganov, a pored njega su i grobovi monaha.

Ako se pitate otkud ruski monasi u Miljkovom manastiru, evo jedne lepe priče!

Kada su, posle Oktobarske revolucije, komunisti proterali monahe iz Rusije, jedna veća grupa našla je utočište upravo u manastiru Miljkov 1926. godine.  U ovom manastiru bratski, ruski monasi pronašli su utočište, pomoć i smeštaj, a doneli su pravu, istinsku rusku pravoslavnu veru i duhovnost. Boravak ruskih monaha u Miljkovom manastiru ostavio je neizbrisivu vezu između srpske i ruske pravoslavne crkve. I dan danas ovaj manastir čuva večnu zavetnu priču o nepobedivosti duha nad zlom.

2. Manastir Zlatenac

Manastir Zlatenac nalazi se na mestu od davnina poznatom kao „crkvine“, na samoj obali Velike Morave. Ne zna se po čemu je dobio ime, ali postoji legenda po kojoj je jedan otac čija se bolesna ćerka izlečila u manastiru uzviknuo “Ovo je zlatan manastir”. Sagrađen je 1457. godine u moravskom stilu za vreme vladavine njegovog zadužbinara despota Stefana Lazarevića,  i posvećen je Svetim Vmv,račima. Pretpostavlja se da je rušen dva puta.

Prvi put neposredno posle Velike seobe Srba 1690. godine pod patrijarhom Arsenijem trećim Čarnojevićem i drugi put po gušenju Prvog srpskog ustanka. Iznova je obnovljen podizanjem građevine na temeljima stare crkve. Proglašenjem za samostalni opštežiteljni manastir 1980. godine, u Zlatencu počinje uspon monaškog života i napredak. Zahvaljujući živopisnom pejzažu u kome je smešten, kao i uređenom prilazu litici sa obale Morave koju krasi manastirska vodenica, Zlatenac je veoma posećen, naročito na praznik Svetih Vračeva Kozme i Damjana, kojima je i posvećen.

3. Manastir Tomić

Manastir Tomić je najjužniji manastir na teritoriji opštine Svilajnac. Nalazi se u selu Vojska, na obroncima Bagrdanske klisure, na desnoj obali Velike Morave. Postojanje ovog manastira je zabeleženo po prvi put krajem 14. i početkom 15. veka.

Rušen je i obnavljan više puta. Neki delovi stare crkve su sačuvani i na njima je podignuta nova jednobrodna građevina. Unutrašnjost crkve je skromna, još uvek bez živopisa. Posvećen je Svetom apostolu Tomi. Manastir živi zahvaljujući dobročiniteljima iz Vojske koji se okupljaju svake godine o Trnovoj Petki.

4. Manastir Dobraševo

Manastir Dobreševo smešten je na sejalištu nekadašnjeg sela Dobreševo, oko 2 km od Miljkovog manastira. Sagrađen je u XVII veku i posvećen je Svetom Nikolaju Čudotvorcu. Selo Dobreševo više ne postoji, a njegova teritorija pripala je ataru sela Gložane. Zalaganjem žitelja Gložana, ostaci manastira su obnovljeni 2004. godine.

Novoizgrađena crkva je u osnovi veća od nekadašnjih temelja, a kameni ostaci zidina vidljivi su u oltarskom delu. Pri izgradnji crkve pronađeni su ostaci ljudskih kostiju za koje se pretpostavlja da potiču od ljudi stradalih od turskih ruku, verovatno na ovom istom mestu.

5. Manastir prečiste Bogorodice

U ataru sela Radošin, okružen šumama i udaljen 500 m od obale Velike Morave nalazi se manastir Prečiste Bogorodice. Pouzdano se zna da je postojao već na samom početku 15. veka, u vreme kada je despot Stefan Lazarević dobio titulu, jer su se u njemu prepisivale knjige od 1402. do 1427. godine.

Ktitor nekadašnjeg manastira Radošin bio je vojvoda Radoslav Mihaljević. O veličini i bogatstvu nekadašnjeg manastira govore ostaci kamene plastike koji upućuju na velelepno zdanje građeno po pravilima moravske škole. Na ostacima srednjevekovnog hrama, u vreme Drugog svetskog rata podignuta je nova crkva, a manastir je iznova oživeo nastanjivanjem monahinja 2002. godine.

6. Crkva polubrvnara u Resavi

U crkvenoj porti u selu Gložane nalazi se najstarija očuvana Crkva polubrvnara u Resavi zajedno sa novom crkvom izgrađenom 1937. godine. Obe su posvećene Svetom Nikoli. Datira još iz 1724. godine i smatra se da je ktitor bio Miljko Resavac. Polubrvnara je rušena i ponovo podignuta 1820. godine na ostacima crkve spaljene u doba Turaka.

Podigao ju je Milisav Zdravković. Arhitektonska vrednost crkve je velika jer pripada tipu većih crkava ove vrste, a neki od njenih oblika mogu se meriti sa najuspešnijim ostvarenjima brvnarskog načina gradnje. Deo je građen od drveta, a deo od zemlje. Ikonostas i ikone datiraju iz perioda gradnje crkve i predstavljaju posebnu vrednost, a slikao ih je malo poznati slikar Kostadin. Interesantno je da se sve ikone mogu skidati sa zidova i tako sačuvati od svakojakih neprilika. Crkva brvnara je dragulj Resave i smatra se jednom od tri najstarije parohijske crkve u Srbiji.