Manastir Rujan vaskrsao je obnovom manastir Rujno. Smešten je u ataru sela Vrutci, kod Užica, na desnoj obali istoimenog jezera. Sagrađen je krajem 15. veka. Manastirski hram posvećen je svetom Velikomučeniku Georgiju.
Poreklo imena Rujan je od biljke ruj, koja raste u dolini reke Đetinje. Po njoj je čitava oblast, kao i manastir dobila ime – Rujno.
„Rujansko četvorojevanđelje“, smatra se prvom štampanom knjigom na tlu Srbije koja je stvorena upravo u ovom manastiru. Istorija beleži da ju je leta Gospodnjeg 1537. odštampao ovdašnji monah Teodosije, pod voštanicom rezbareći slova, na 250 drvenih ploča.
U kolofonu tog četvorojevanđelja on je zapisao: „Po volji Oca, po zapovesti Sina i naklonosti Svetoga duha… napisana je ova božanska knjiga godine 7045. (vizantijska 7045. počela je 1. septembra 1536. a završila se 31. avgusta 1537. godine) u manastiru koji se zove Rujanski, pod pokriljem planine koja se zove Ponikve, na reci koja se zove Beaska, na selu koje se zove Vrutci, pri hramu svetoga i slavnoga velikomučenika i pobedonosca Hristova Georgija…”
No ubrzo pošto je Teodosije s bratijom odštampao knjigu, Turci otkriše ovu štampariju i najpre uništiše nju, a kasnije i ceo manastir do temelja. Originalni primerak „Rujanskog četvorojevanđelja“ se danas, kažu, čuva u Pragu, u Šafarikovoj biblioteci. A tragovi rujanske crkve u selu Vrutci u brdima iznad Užica uz reku Đetinju bili su vidljivi sve do 19. stoleća, da bi u novije doba, osamdesetih godina minulog veka, vodoakumulacija potopila selo.
Ipak, postojbina srpskog štamparstva nije zaboravljena. Sredinom minule decenije, na inicijativu SPC i uz blagoslov episkopa žičkog Hrizostoma, a s podrškom Užičana, krenula je obnova manastira Rujno. Uz svesrdnu pomoć dobrotvora s raznih strana, ciglu po ciglu, korak po korak. Dobra volja mnogih firmi i pojedinaca obnovila je ovo svetilište.
Gradnja je krenula u septembru 2005. godine. Već sledeće osveštana je monaška kuća, prvi sagrađeni objekat, a 2007. godine i novopodignuti hram Svetog velikomučenika Georgija. Manastirski konak ukrovljen je 2009. godine i sada u njemu predstoje unutrašnji radovi. Izgradnja zvonika do jeseni će biti gotova. Uz zvonik je i velika skulptura monaha Teodosija, dar manastiru od „Službenog glasnika“ iz Beograda. Preostaju još neki manji radovi, s tim što se planira i pravljenje mini-štamparije, da i to bude u duhu knjige i štamparstva.
Četvorica monaha su u obnovljenom manastiru Rujno. Prvi je ovde, još 2006. godine, rukopoložen monah koji se, igrom slučaja, takođe zove Teodosije, kao njegov davni prethodnik po kome je manastir čuven.
O srednjovekovnom hramu Rujno, još je Vuk Karadžić pisao da je bio „veličanstveno urađen i ozidan, sa stubovima po dva-tri hvata dugačkim, okruglim, aršin debelim, od finog crvenog mermera izrađenim”…
Autor: Branko Pejović/Politika
