Manastir Uspenja Presvete Bogorodice (poznat još i kao manastir Dobrun i manastir Kruševo) je manastir Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Dabrobosanskoj mitropoliji.
Ovo je najstariji srpski manastir, koji se nalazi u blizini Višegrada na reci Rzav.
Najpoznatije freske u manastiru su freska cara Dušana sa ženom Jelenom i sinom Urošem, kao i freska sa ktitorom manastira, županom Pribilom, njegovim sinovima i zetom Stanom koje su i do danas sačuvane.
U stenama iznad manastira se nalazi pećina čiji je ulaz nekada bio ozidan sigom. U njoj su živeli isposnici koji su u manastir silazili samo za vreme velikih praznika.
Manastir Dobrun je, nekim čudom, preživeo sva razaranja i Tuaraka i Nemaca.
Mnoge legende isprepletane su oko ovog manastira. Narod je vekovima verovao da je tvrđavu, koja se nalazi u blizini manastira, izgradila Prokleta Jerina, žena despota Đurđa, a da je manastir dobio ime po Dobruni, majci Mehmed-paše Sokolovića. Naime, narod je u njenu čast, pošto nije htela da se poturči, podigao ovaj manastir i prozvao ga Dobrun.
Međutim, naučni smatraju da je su i manastir i tvrđava Dobrun mnogo stariji nego što se pretpostavlja.
U letopisima Jankovim i Dečanskim navodi se da je manastir sagradio srednji sin velikog župana Stefana Nemanje, Vukan: “zozda manastir Moraču i Dobrun crkvu kod Višegrada bliz reke Drine”.
Kao ktitori manastira Dobrun spominju se i knez Lazar i despot Đurađ Branković.
Kada su u 15. veku Turci razorili grad i uništili manastir Dobrun, on je ostao mesto na kome su se buntovni Srbi okupljali.
Manastir Dobrun je rušen i u vreme Velike seobe, a 1807. godine, Karađorđe boravi u njemu sa namerom da iz manastira sa ustanicima, krene u oslobađanje Sarajeva.
Nakon pada ustanka 1813. godine, Turci ponovo pale ovu svetinju. Ista stvar se ponavlja 1875. godine za vreme bosansko-hercegovačke bune. Zanimljiva stvar u vezi sa spaljivanjem manastira je da je vatra uvek obilazila zid priprate na kome su freske Nemanjića.
U Drugom svetskom ratu Nemci manastir Dobrun koriste kao magacin za oružje i municiju.
Nemci. 20. januara 1945. godine miniraju dobrunske crkve i manastir tada strada u potpunosti. Čitav je opet ostao samo zapadni zi priprate s freskama ktitorskih portreta.
Nakon Drugog svetskog rata manastir su sopstvenim sredstvima obnovili meštani Vardišta, Staniševca i Dobruna sa svojim sveštenikom Josifom Bogdanovićem.
Izvor:Novosti
