Manastir Soko se salazi podno ruševina drevne tvrđave Soko-grad, na 15 kilometara od Ljubovije. Kao zadužbinu podigao ga je vladika šabačko-valjevski Lavrentije, u spomen na patnje srpskih mučenika koji su ovde stradali u vekovima osmanske vlasti, a posvećen je Svetom Nikolaju Velimiroviću. Vojska Srbije je 2001. godine uradila put do ovog manastira tako da sada mogu i autobusi da dođu u ovo područje.
Na platou ispred ždrela klisure, gde se po predanju dizala crkva još od ranohrišćanskih vremena, Turci su napravili gubilište i pijacu roblja.
Tad je stara neosvojiva rimska, vizantijska i srpska tvrđava, koja je s vrha planinskog grebena motrila Azbukovicu i čuvala “put srebra” kroz klisur, u postala simbol užasa.
Nekadašnji “put suza” od manastira kroz klisuru pod Sokolom, pa do vrha gde se dizala citadela danas je Put krsta obeležen s deset kapelica, po jednom za svaku Božju zapovest. Taj uspon do vidikovca s pozlaćenim krstom visokim 12 metara prelaze brojni poklonici koji dolaze tokom cele godine.
Njega je 2000. srpskom narodu, u znak žaljenja zbog NATO agresije, u kojoj je učestvovala i Nemačka, poklonio Nemac Horst Vrobel, graditelj i muzeolog iz Saksonije, prijatelj vladike Lavrentija. On je i manastirski hram darivao pozlaćenim ikonostasom, koji je sam rezbario. Njegovi pokloni Manastiru Soko su označili novo poglavlje stare priče o Srbima i Saksoncima.
Soko-grad je bio moćna tvrđava u vreme srednjovekovne Srbije, čuvar karavanskog puta i ovdašnjih rudnika u kojim su radili Saksonci i Sasi, čije su veštine ušle u legende i toponime, kao što je obližnja Saska reka. Ova tvrđava u zapadnoj Srbiji u blizini Ljubovije nikada nije osvojena borbom, već je uvek menjala gospodare mirovnim ugovorima. Ona je jedna od tvrđava u kojoj su se Turci najduže zadržali.
Posle sukoba Srba i Turaka 1862. Soko je miniran, u vazduh ga je digao sreski kapetan rađevski Petar Radojlović. Tada je dignut u vazduh i Užički Grad, dok su preostala četiri utvrđena grada predata knezu Mihailu Obrenoviću 1867. godine.
Večernje Novosti, Vikipedija