Vukan Nemanjić je bio najstariji sin Stefana Nemanje koji je svojim prvorođenjem bio određen za naslednika srpskog prestola. Još za vreme vladavine svog oca dobio je na upravu Zetu dok su mlađa braća Stefan i Rastko (Sveti Sava) dobili na upravu Rašku i Hum.
Nemanjina nenadana abdikacija 1196. godine i potiskivanje najstarijeg sina sa velikožupanskog prestola nisu mogli proći bez krize u zemlji.
Vukan je kao veliki knez zadržao Zetu, Trebinje, Toplicu i Hvosno. Nemanjina želja je bila da drugorođeni sin Stefan kasnije prozvan Prvovenčani dobije titulu velikog župana i pravo na vlast nad zemljom što je kod Vukana izazvalo osećaj uvređenosti.
Vukana je na nepopustljivo držanje prema mlađem bratu podstakla činjenica o sukobu mađarskih prinčeva Andrije i Emerika. Sklopio je savez sa Andrijom ne bi li uspeo da uz njegovu pomoć dođe do srpskog prestola. Katolički element u Zeti teško je podnosio pretežni uticaj pravoslavlja u Nemanjinoj Srbiji a Vukan se 1198. godine obratio papi sa molbom da u njegovu zemlju uputi legate i pojača nadzor i uticaj zapadne crkve. Papa se odazvao toj molbi i početkom 1199. godine upitio je u Zetu dva svoja poslanika ali je svoju šaljući ih svoju preporuku za njih uputio i velikom županu Stefanu.
Vukanov cilj je bio da uz pomoć katoličke crkve dođe do prestola ali rimski poglavar nije želeo da slanjem poslanika istakne Vukana protiv brata već samo da ojača uticaj rima na srpske zemlje. Stefan se držao vrlo vešto i predusretljivo prima oba papina legata i u pismu papi kao „svom duhovnom ocu“ poručuje da će uputiti svoje poslanstvo u Rim. Takođe moli papu da mu pošalje kraljevsku krunu i nada se da će od pape dobiti zaštitu od Vukana i Mađara. Papa Inoćentije III je imao imao crkvene interese i pristao bi da Stefanu pošalje kraljevsku krunu da bi dobio jednog poglavara više ali je mađarski kralj ustao protiv te namere. To je pospešilo mađarske namere i u savezu sa Vukanom 1202. godine Mađari su prodrli u Srbiju. Vukan je postao veliki župan i dobio raške zemlje i nišku oblast a mađarski kralj Emerik je uzeo za sebe titulu srpskog kralja i oblast istočno od Morave.
Tako Vukan postade mađarski vazal kao i bosanski ban Kulin. Po Stefanovim pričanjima Srbija je tom prilikom bila opustošena a on se sklonio u bugarsku kod prijatelja svoga oca. Vrlo brzo već 1203. godine između Bugara i Mađara dođe do sukoba radi granica u istočnoj Srbiji i Mađari se povukoše iz Braničeva a Vukan iz niške oblasti a Stefan se 1204. vrati u Srbiju na svoj presto a Vukan povuče u Zetu. Tako je ispunjena Nemanjina želja koji je preminuo 1199. godine da Vukan bude kralj zetske oblasti a Stefan srpski veliki župan.
Prema crkvenoj verziji Stefan i Vukan izmirili su se nad moštima mrtvog oca, koje je doneo Sveti Sava. No, izgleda da je organizovanom dočeku prisustvovao samo Stefan, ali ne i Vukan, kome se ubrzo gubi svaki trag, a nije nemoguće i da je uklonjen.
Već u leto 1208. godine Vukan je umro ili bar nije bio na vlasti u Zeti što svedoči podatak da se tada kao knez ove oblasti pominje njegov najstariji sin Đorđe koji se 3. jula 1208. zakleo na vernost mletačkom duždu bez obzira na strica Stefana i bio spreman da sa Mlečanima ratuje protiv Arbanasa Dimitrija Progonovića inače zeta svoje kuće. Ipak Đorđe je bio prilično samostalan u vođenju svoje zemlje.
Pored Đorđa Vukan je imao još dva sina i to: Stefana koji je podigao manastir Moraču i monaha Dmitra. Dmitrov sin je Vratislav a unuk Vratko koji je otac Milice, žene kneza Lazara Hrebeljanovića.
Izvor: Znanje.org
